Ważne informacje o cukrzycy

Ważne informacje o cukrzycy typu 1. Podzielone są na informacje ogólne, informacje na temat objawów hipoglikemii i hiperglikemii oraz sytuacji związanych z ratowaniem życia. Każdy opiekun, nauczyciel, przedszkolanka, babcia i dziadek powinni tę jednokartkową pigułkę otrzymać i bardzo dokładnie przeczytać.

Ważne informacje o cukrzycy – WERSJA DO DRUKU

   1. Cukrzyca typu 1 u dzieci – choroba związana z brakiem insuliny. Insulina musi być podawana z zewnątrz.

• Podana insulina obniża poziom cukru we krwi (glikemię).
• Posiłek czy słodki napój (np. sok) podwyższa poziom cukru.
• Cukier mierzymy glukometrem lub za pomocą sensora. Prawidłowy (bezpieczny) poziom: 80-140 mg/dl.
• Hipoglikemię (niski poziom cukru) rozpoznajemy przy glikemii poniżej 70 mg/dl.

2. Stan zagrożenia wymagający reakcji to zbyt niski poziom cukru. Najczęstsze objawy, które mogą towarzyszyć zbyt niskiemu poziomowi cukru to:

• Bladość, zimne poty/nadmierna potliwość, drżenie rąk, osłabienie.
• Nietypowe zachowanie: zmiana zachowania, niepokój, brak zdolności jasnego myślenia, niewytłumaczalny smutek, agresja, niestosowna wesołkowatość, problemy z mową.
• Ból głowy, głód, zawroty głowy, szerokie źrenice.
• Później następuje utrata przytomności, drgawki, stan zagrożenia życia.

Każde dziecko ma swoje indywidualne objawy zbyt niskiego poziomu cukru – należy dowiedzieć się, jakie objawy ma dane dziecko. Prawie zawsze potrafi je rozpoznać i zgłosić.

3. Co należy robić, gdy dziecko czuje, że ma niski cukier:

• Jeżeli dziecko zgłosi na lekcji złe samopoczucie, nie wolno czekać do jej zakończenia, ani wysłać dziecka samego do pielęgniarki.
• Powinno usiąść, nie przemieszczać się – nie wolno zostawiać dziecka samego.
• Zmierzyć poziom cukru glukometrem (jeżeli nie ma przy sobie glukometru – to należy zareagować tak, jakby miało niski poziom cukru).
• W przypadku cukru poniżej 70 mg/dl dziecko powinno zjeść 2 kostki dextrozy, wypić 1 torebkę płynnej glukozy. Cukier podniesie też 100 ml soku, woda z cukrem – 2 łyżeczki na pół szklanki lub cukierek typu: fresh&fruits, krówka lub 2 cukierki nimm2 – ale nie jest to zalecane.
• Zmierzyć kontrolnie poziom cukru po 15 minutach. Jeśli nadal jest niski, po raz drugi należy dziecku podać węglowodany proste.
• Przy cukrze 60-70 mg/dl można przyspieszyć posiłek, lub podać kostkę dextrozy, pół opakowania płynnej glukozy. Po opanowaniu niedocukrzenia warto wykonać telefon do rodzica.

4. Co należy robić w przypadku utraty przytomności:

• Bezwzględnie wstrzyknąć glukagon – podajemy w którykolwiek duży mięsień uda lub w pośladek – lek znajduje się u pielęgniarki (powinien także być w świetlicy i ewentualnie tam, gdzie dziecko spędza dużo czasu i jest łatwy dostęp do leku).
• Ułożyć w pozycji bocznej bezpiecznej, bo lek może wywołać mdłości i wymioty.
• Zadzwonić po pogotowie – 112 – oraz do rodzica.
• Zmierzyć poziom cukru glukometrem.
• Po wybudzeniu dziecka podać glukozę lub dextrozę.
• Nie wolno podawać nic doustnie, bo dziecko mogłoby się zachłysnąć.

5. Hiperglikemia – to podwyższony poziom cukru, ponad 160 mg/dl – nie stanowi zagrożenia życia, wymaga reakcji najczęściej powyżej 200 mg/dl, po kontakcie dziecka z rodzicem.
6. Wysiłek fizyczny jest bardzo ważny, ale intensywne ćwiczenia mogą znacznie obniżyć poziom cukru, dlatego należy:

• Zmierzyć poziom cukru przed ćwieczeniami.
• Jeżeli poniżej 70 mg/dl – postępujemy jak w hipoglikemii, nie wolno ćwiczyć.
• Jeżeli poniżej 150 mg/dl – dziecko powinno zjeść przed ćwiczeniami – wg zaleceń rodziców.
• Cukier 150-220 mg/dl – dziecko może ćwiczyć.
• Jeżeli cukier jest wyższy niż 220 mg/dl – dziecko może ćwiczyć dopiero po podaniu korekty (dodatkowej insuliny), według uzgodnienia z rodzicem.
• Jeżeli cukier jest wyższy niż 270 mg/dl – dziecko musi zrobić korektę wg zaleceń. Gdy wysoka glikemia się utrzymuje, może być konieczne np. sprawdzenie ketonów we krwi przez rodziców. Nie wolno ćwiczyć, gdy ketony są dodatnie.
• Gdy wysiłek jest intensywny i długotrwały dziecko powinno zmierzyć się w trakcie oraz coś zjeść, według wcześniejszych wskazówek rodziców.

Każde dziecko indywidualnie reaguje na wysiłek fizyczny – bywają sytuacje (szczególnie wysiłek beztlenowy np. ćwiczenia na siłowni), gdy cukier rośnie.

Dziecko musi zawsze mieć przy sobie płynną glukozę, dextrozę, ewentualnie sok lub cukier! Musi mieć możliwość: zmierzenia cukru, zjedzenia posiłku i skontaktowania się z rodzicem.

Materiał przygotowany przez Fundację Słodziaki we współpracy z dr n. med. Martą Wysocką-Mincewicz.